سفارش تبلیغ
صبا ویژن

Image result for ?هادی جباری دهکده ی دانایی?‎

 

هدف مقاله ی حاضر،بررسی مشکلات روشهای موجود تدریس در کلاسهای چندپایه وچگونگی مدیریت کلاسهای چندپایه است.سوال های این پژوهش در موردوضعیت فیزیکی مدارس وکلاس درس،روشهای تدریس ،عوامل اثر گذاربرروش تدریس ومدیریت کلاسهای چندپایه است.

درنوشتن این مقاله از روش کتابخانه ای استفاده شده است  براساس نتایج بدست آمده عوامل اثر گذاربر روش تدریس از دیدگاه معلمان چند پایه ،کمبود وقت ،تعداد زیاد دانش آموزان در هر پایه، عدم آگاهی از شیوه های تدریس در کلاس چند پایه،کمبود وسایل آموزشی،نامناسب بودن ترکیب سنی دانش آموزان وعدم تمرکزحواس بوده است.

وبر اساس نتایج، مناسبترین روشهای تدریس در کلاسهای چند پایه جهت مدیریت بهتر این کلاسها عبارتند از :روش سخنرانی،پرسش و پاسخ،همیاری ،حل مسئله وآزمایش است

وبر اساس نتایج بدست آمده بهتر است جهت مدیریت کلاسهای چندپایه عوامل زیر توسط معلم مورد اجرا گذاشته شوند:

1- دانش آموزان را با احترام صدا کنید.

2- نام دانش آموزان را بخاطر بسپارید.

3- مسئولیت ها را واگذار کنید.

4- عقب بایستید وبه دیگران فرصت بدهیدو...

بخشی از مدیریت زمان از طریق تفویض اختیار امکان پذیر است.در کلاسهای چند پایه معلم می تواند بخشی از وظایف خود را به یکی از معلم یاران هر پایه واگذار نموده و پس ازانجام کار ،مسئولیت های واگذار شده را بازیابی ،نظارت وبررسی نموده ومعلم یاران را نسبت به کاستی های احتمالی راهنمایی نماید.بدین ترتیب ضمن استفاده از وقت،نسبت به کنترل کلاس و مدیریت کلاس تلاش نموده است.

کلید واژه ها :کلاس چند پایه، مشکلات کلاسهای چند پایه، معلم یار.

مقدمه:

یکی از شرایط ویژه که در آن معلمان به مقتضای شرایط می بایست کار یاددهی – یادگیری را به پیش ببرند ، وجود مدارس کوچک با کلاسهای چند پایه است . در این مدارس تعداد دانش آموزان کم بوده و این مدارس در نقاط دور افتاده تشکیل می شوند . تنوع پایه های تحصیلی ، کوچک بودن محیط کلاس ، نبود مواد آموزشی و تجهیزات آموزشی و پرورشی از جمله مشکلات و شرایطی است که در این گونه محیط های آموزشی حکم فرماست و با وجود این شرایط انتظار می رود که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و عملکرد آموزشی معلم و فرایند یادگیری در این مدارس همانند سایر مدارس به پیش برود . در عین حال در مدارس چند پایه محاسنی نیز وجود دارد که در مدارس عادی کمتر به چشم می خورد : از جمله وجود احساس مشارکت پذیری نزد دانش آموزان ، حضور شاگردان پایه ی بالاتر برای تعامل در یاددهی دانش آموزان پایه ی پایین تر در کلاس ، امکان برقراری ارتباط بیشتر بین معلم و دانش آموزان با همدیگر و خلاصه در مجموع این مدارس دارای محاسن و محدودیت هایی هستند که شناخت آنها قبل از شروع فرایند یاددهی – یادگیری برای معلمان چند پایه امری ضروری است . بنابراین معلم چند پایه می بایست از نوعی مهارت یا قابلیت با عنوان مدیریت آموزشی کلاسهای چند پایه برخوردار باشد تا بتواند متناسب با شرایط مدرسه خوی و سطح انتظار آموزش و پرورش کار تعلیم و تربیت را به پیش برد .

پس نیازها ، خواستها و مشکلات موجود ما را برآن می دارد که برای کاهش معضلات و افزایش کیفیت یادگیری و کاهش نابرابریهای تحصیلی گامهای جدی تری بر داریم و اعمال مدیریت آموزش این کلاسها چگونه باید باشد تا بتواند تا در فرایند یاددهی – یادگیری – یادگیری دانش آوزان مؤثر باشد . با توجه به اهمیت نکات ذکر شده در این مقاله سعی شده ضمن پرداختن به مباحث مدیریت کلاسهای چند پایه ،اهداف این کلاسها وراهکارهای مناسب جهت اداره ی این کلاسها  به سوالات زیر پاسخ داده شود:

1- کلاس چندپایه یعنی؟

2- مدیریت کلاس چندپایه یعنی؟

3- نحوه ی اداره ی کلاسهای چند پایه یعنی ؟

تعاریف چند پایه :

تدریس چند پایه به نوعی از تدریس در آموزش ابتدایی اطلاق می شود که در آن دانش آموزان چند پایه در یک کلاس توسط یک معلم آموزش داده می شوند . ( ایان برچ ، 1379 )  و یا اینگونه می توان تعریف کرد که منظور از آموزش چند پایه ، موقعیتهایی است که در آن ها دانش آموزانی که از نظر سن و توانایی متفاوت هستند همه در یک کلاس آموزش می بینند .

تاریخچه

کلاس های چند پایه قدمتی به طول آغازتعلیم وتربیت درمکتب خانه ها دارد که درآن دانش آموزان از 6سالگی تا50سالگی وازهرسطح ،زیرنظریک فرد آموزش وتعلیم می دیدند گروهی درحال فراگرفتن  قرآن بودندگروهی درحال آموختن گلستان سعدی و...اما ظهور کلاس های چند پایه در آموزش و پرورش رسمی،کلاس های 6پایه تاسال1345رواج داشت واز مهرماه1345سیستم آموزش ابتدایی جدید5 ساله به مورداجرا گذشته شد. بر پایه آمارهای نظام آموزش وپرورش ایران در حدودیک میلیون دانش آموزدر کلاس های درس چند پایه مشغول به تحصیل هستند. که در حدود 48000 کلاس چند پایه را شامل می شودکه این مقدار 16درصد   از کل  کلاس های ابتدایی کشور را تشکیل می دهد .  بیشترین آمار کلاس های چند پایه به استان سیستان و بلوچستان با 3 هزار و 899 کلاس درس اختصاص دارد. طبق آما ر وزارت آموزش و پرورش در مهر ماه 83  میزان8/49 درصد از کلاس های درس مقطع ابتدایی در شهرها و 2/50 درصد از کلاس های درس در روستا ها دایر بودند که از این تعداد 9/31 درصد از کلاس های درس چند پایه بودند.جالب توجه اینکه کلاس های چند پایه فقط در روستاها دایر نیستند، بلکه در پایتخت نیز  تعداد از این قبیل کلاسها چشمگیر است. در شهر تهران بیش از 35 کلاس چند پایه و در شهرستان های استان تهران 375 کلاس چند پایه وجود دارد. .  این کلاس ها در کشورهای  توسعه یافته (مانند مرزهای شمالی استرلیا 40 درصد ، سوئد 35 درصد ، ویلز انگلستان 30 درصد ، فرانسه 22 درصد و نروژ ) نیز وجود دارد با این فرق که عملکرد آن ها بسیار خوب است اگر چه بسیاری از کشورهای در حال توسعه این کلاس ها و مدارس را دارند ولی فاقد مواد آموزشی ، معلمان آموزش دیده ، نظارت  و کتاب درسی مخصوص هستند و برای اداره ی دانش آموزان از سنین مختلف و سطوح مختلف آموزشی آمادگی کافی را ندارند

علل و شرایط وجود کلاسهای چند پایه در روستاها:

1- پراکندگی روستاها و عوامل خاص جغرافیایی .

2- کمبود جمعیت به طور اعم و کمبود تعداد دانش آموزان واجب التعلیم در بعضی روستاها به طور اخص .

3- وجود مسائل و اشکالات متعدد مالی و اقتصادی و کشاورزی در روستاها

4- استفاده از وجود اطفال لازم التعلیم در امور کشاورزی ، دادمداری ، قالی بافی و غیره به منظور امرار معاش خانواده .

5- فقدان ، کمبود و یا نا مناسب بودن راههای ارتباطی بین روستاها و شهرها

6- اظهار بی تفاوتی برخی از خانواده های روستایی به علت تجربه تلخ از بیهودگی تحصیلات ابتدایی و عدم کارایی آن در زندگی روزمره آنان و نبودن امکانات ادامه تحصیل در دوره راهنمایی .

7- عدم موافقت بیشتر خانواده های روستایی به تحصیل دختران ؛ بویژه در مدارسی که اجبار به اختلاط دانش آموزان دختر و پسر باشد .

8- فقدان یا کمبود انگیزه های قبول خدمت برخی از معلمان در روستاهای کم جمعیت و فاقد امکانات اولیه زندگی .

9- کمبود اعتبارات و معلم کافی برای کاهش تعداد دانش آموزان قابل قبول برای گشایش مدارس جدید  و یا کاهش تعدادپایه  های یک مدرسه.

10- عدم استقبال عموم مردم روستا از تعلیم و تربیت کلاسیک به علت فقر بینش و پایین بودن آگاهی های فرهنگی و اجتماعی.

مسایل اسا سی درکلاس های چند پایه :

1-   نیروی انسانی :

در کلاس چند پایه ، معلم علاوه بر تدریس محتوای آموزشی30 کتاب درس (132ساعت تدریس در هفته) امور اداری ، متصدی اموردفتری ، وظایف مربی بهداشت ، معلم ورزش و.... را برعهده دارد.                                                       

 2-  الگوی آموزشی: 

بی توجهی  به آموزش چندپایه به دلیل احاطه به الگوی فعلی آموزش (تک پایه) .

برای این که آموزش چند پایه از قید و بند های نظام فعلی آزاد شود وزمام امور را به عنوان یک روش آموزش معتبر در دست بگیرد .نیازمند تغییر الگو است . الگویی که در مبانی آموزشی ، فلسفی ، اجتماعی  و  روان شناسی آموزش وپرورش تغییرپایدار ایجاد کند . ناهماهنگی مدارس وکلاس ها را به رسمیت بشناسد وبه آن بها دهد . نقش و جایگاه معلم را از آموزش دهنده به راهنما و تسهیل گر تغییر دهد . دستاورد چنین الگویی  می تواند اصلاح سازماندهی برنامه درسی، بهبود راهبردهای  یاددهی یادگیری ، تهیه وتولیدموادآموزشی اصلاح شیوه های ارزشیابی  و تغییر نقش معلم با توجه خاص به تربیت معلم و ... باشد.

3-  آموزش :

معلمان فارغ التحصیل مراکز تربیت معلم هم برای تدریس در این کلاس ها ، آمادگی ، اطلاعات و تجربیات مناسب ندارند  و آموزش قبل از خدمت که زمینه ساز تجربه عملی و تفکر جدی درباره تدریس چند پایه باشد برخوردار نیست . معلمان برای کلاس های یک پایه آموزش می بینند در کلاس های چند پایه تدریس می کنند که عیر قابل قبول است و مخصوصاً از افراد در دسترس ( سرباز معلم ) برای اداره کلاسها استفاده می شود.

4 – سازماندهی برنامه درسی :

برنامه درسی به صورت غیر قابل انعطاف و پایه محور ، مشکل مهم دیگری است که در آموزش چند پایه وجود دارد . بسیاری از کشورها در این زمینه به طراحی یک مدل ایده ال و اصلاح مدل های واقعی موجود خود پرداخته و به عوامل موثری همچون انعطاف پذیری ، ادغام در آموزش ، تلفیق برنامه درسی  براساس موضوعات خاص ، مشارکت متخصصان برنامه درسی با معلمان ، مدیران و والدین و حتی خود دانش آموزان توجه کرده اند .

( به عنوان مثال در فلپین طرح برنامه درسی مارپیچی (استانی ) در چین گروه بندی موضوعات ، در اندونزی انعطاف پذیری در برنامه درسی ، در مالزی برنامه یکسان اجرا و براساس توانایی ها و مهارت های دانش آموزان تدوین و ارایه می شود .)

پس آموزش مطالب و مفاهیم یکسان با کلاس های عادی ، در زمان کم با حجم زیاد و کمبود امکانات برای معلمی که معمولاً تجربه زیادی ندارد و آموزش خاصی در این زمینه ندیده است و به منابع و مواد مرجع ، آموزش های ضمن خدمت و مشارکت در جمع معلمان دسترسی ندارد معلم را به وادی آزمایش و خطا سوق می دهد. 

5- موقعیت جغرافیایی ، اقتصادی ، فرهنگی کلاس های چند پایه :

اکثر کلاس های چند پایه ( 30درصد کلاس های روستایی ) در مناطق محروم روستایی قرار دارد ، مناطقی با جمعیِت کم ، کمبود امکانات ، مشکلات اقتصادی با تفاوت های زبانی و گویش های محلی و نیازمند به حضور کودکان در صحنه کار و تلاش . ( مسئله دو زبانگی )

6- وقت :

کمبود وقت ،یکی از مشکلات و اکثر سوال های معلمان چندپایه این  است که اظهار می دارند  با کمبود وقت مواجه هستیم.   حق دارند چون که بر اساس استاندارد های جهانی آموزش و پرورش مدت آموزش به طور متوسط  311 دقیقه در روز است . در مدارس ابتدایی کشور ما در حدود  240 دقیقه در روز است این مدت زمان برای هر پایه در کلاس 5 پایه به طور متوسط 50  دقیقه ، چهار پایه 60 دقیقه ، سه پایه 80 دقیقه و دو پایه 120دقیقه است .

اهداف آموزش چند پایه ای :

1- فراهم کردن دوره ی کامل آموزش ابتدایی ، با افزایش میزان دستیابی به آن در مناطق روستایی کم جمعیت .

2- تداوم خدمات آموزشی در شهرهای کوچک که با کاهش شمار دانش آموزان روبرو هستند .

3- استفاده ی بهینه از منابع محدود .

4- بهبود کیفیت و سودمندی آموزش .

5- جلوگیری از ترک تحصیل دانش آموزان در مناطق روستایی کم جمعیت .

فواید آموزش چند پایه :

1- آموزش چند پایه روش کارآمد و سودمندی برای ارائه ی آموزش بنیادی در مناطق کم جمعیت است.

2- شواهد گویای آن است که در زمینه های ریاضی ، زبان و علوم، آموزش چند پایه ای سبب پیشرفت دانش آموزان می شود .

3- دانش آموزان دختر از این طریق دسترسی بیشتری به فضاها و امکانات آموزشی پیدا می کنند .

4- دانش آموزان در این روش یاد می گیرند که چگونه یاد بگیرند و چگونه یاد بدهند .

5- باعث بوجود آمدن تعامل گروهی در بین دانش آموزان می شود .

معایب و مشکلات کلاسهای چند پایه :

معلمان برای تدریس در کلاسهای چند پایه با مسایل و مشکلات متفاوتی روبرو هستند که این مشکلات تأثیر بسیاری بر فعالیتهای آموزشی و چگونگی به ثمر رسیدن آن دارد . در اینجا به قسمتی از مشکلات اشاره می شود:

·  برنامه ریزی دروس ، پیچیده و وقت گیر است .

· مدارس چند پایه شانس کمتری برای دسترسی به معلمان متخصص مثل معلم هنر و ورزش و ... دارند .

· وظایف اداری در مدارس چند پا بیشتر می باشد که همه ی آنها بر عهده ی معلم بوده و این کارها و انجام آنها بیشتر اوقات بر زمان برنامه ریزی و اجرای تدریس مؤثر اثر می گذارد .

کمبود وقت :

مسأله کمبود وقت در صدر مسایل کلاسهای چندپایه قرار دارد . آنچه به عنوان یک مشکل اساسی معلم کلاس چندپایه با آن روبرو است این است که واقعاً با این کمبود وقت چه کند . دراین گونه کلاس ها معلم باید بتواند زمان را متناسب بین پایه ها تقسیم کند ( رئوف ضیایی 1368 ) .

کم تجربگی در نحوه تدریس و اداره کلاس چندپایه :

آمارهای موجود نشان می دهد تقریباً تمام معلمان کلاس های چند پایه بر اساس علایق ، یا داشتن تجربه در کلاس های چند پایه روانه اینگونه مدارس نمی شوند . در نتیجه وقتی وارد کلاس می شوند ، دچار سر در گمی و یأس و ناامیدی می شوند. از اداره و کنترل کلاس ها عاجز هستند . از شیوه های اداره کلاس چند پایه و هم چنین روش های تدریس آگاهی ندارند .

ترکیب سنی و جنسی دانش آموزان دختر و پسر در یک کلاس :

مشکلات ناشی از اختلاط دانش آموزان بخصوص در سنین بالا مستلزم کنترل خاص و توانایی های نظارت و رهبری همه جانبه معلم است . مخصوصاً در کلاس هایی که چند پایه نامتجانس از نظر سنی و جنسی آموزش می بینند ، کوچکترین غفلت معلم سبب درگیری دانشآموزان و گاه منجر به درگیری های خانوادگی می شود و در این کلاس ها چون سن و جنسیت دانش آموزان متفاوت است ، معلم باید با توجه به آن تفاوت ها با هر یک از گروهها ، رفتار خاصی را داشته باشد ، از جمله تنبیه و تشویق در این کلاس هاست و با دانش آموزان 7 ساله نمی توان همان برخوردی را داشت که با دانش آموزان 12 الی 13 ساله داریم .

کوچکی فضای آموزشی :

در مدارس چند پایه کوچکی فضای آموزشی سبب می شود معلم نتواند از انجام کارهای گروهی در کلاس استفاده کند . امکان رعایت مسایل بهداشتی از قبیل : توجه به دید چشم ، رعایت قد ، شنوایی و غیره در فضای کوچک وجود ندارد . از وسایل آموزشی در یک اتاق کوچک نمی توان بخوبی استفاده کرد زیرا سبب حواس پرتی بقیه ی   پایه ها می شود .

کمبود تجهیزات آموزشی و بهداشتی :

کمبود وسایل آموزشی شاید در مدارس شهری هم زیاد باشد اما در مدارس روستایی بویژه در مدارس چند پایه تأسف انگیز است . بعضی از مدارس روستایی حتی میز و صندلی و تخته سیاه مناسب که از اولین نیازهای یک مدرسه است برخوردار نیستند . حیاط مدرسه خاکی و نامتناسب است . هیچ گونه وسیله ورزشی ندارند . کتابخانه ، نمازخانه ندارند . اکثر این مدارس فاقد دستشویی ها و آبخوری های مناسب و استاندارد هستند .

نداشتن کتابخانه مناسب :

در کلاس چند پایه دسترسی به مواد آموزشی به مراتب مهمتر از کلاس تک پایه است . در بسیاری از مدارس روستا کتابخانه وجود ندارد و اگر وجود داشته باشد قابل استفاده در آموزش برای آموزگار نیست . در کلاس های چند پایه باید کتابخانه کوچکی وجود داشته باشد که دارای کتابهای تقویتی و غنی کننده آموزشی باشد . آموزگار با کتابها و ابزارهای مناسب می تواند یک گروه را به انجام کاری مستقل بگمارد و برای گروه دیگری که نیازمند راهنمایی و سرپرستی بیشتر است وقت بیشتری را بگذارد.

نحوه ی مدیریت در کلاسهای چندپایه :

مدیریت در آموزش چند پایه ضروریات توجه به پارامترهای مربوط به مدیریت کلاس ، از ضرورت ها می باشد که در اینجا به مواردی اشاره شده است :

الف ) دانش آموزان را با احترام صدا کنید :

در خطاب شاگردان با عناوینی چون « آقا » یا « خانم » می تواند انتظارات مشابهی را ایجاد کند که از طریق فرد نیز برآورده خواهد شد . هنگامی که دانش آموزان را با این عناوین خطاب می کنیم ، احساس بزرگتر کردن و بالغ شدن در آنها ایجاد می شود . دانش آموزان قادرند این حقیقت را بفهمند که بزرگ گرفته شدن ، با خود مسئولیتها را بر عهده دارد . آنها تلاش می کنند آن احترام و اعتقاد معلم را حفظ نموده و یا دوباره احراز نمایند از آن پس بیشتر به صورت رشد یافته و بالغ رفتار خواهند کرد ، در نتیجه کمتر دست به عمل خلاف خواهند زد .

ب ) نام دانش آموزان را به خاطر بسپارید :

نام دانش آموزان را سریع یاد بگیرید . این کار یک الزام و ضرورت است . بسیاری از روشهای مدیریت کلاس و نیز روشهای تدریس با داشتن نام دانش آموزان کامل می شود . این امر موجب می شود که دانش آموز حتی وقتی که به وی نگاه نمی کنید ، بتوانید مورد خطاب قرار دهید و وی را به جریان مباحث کلاس برگردانید . رفتار چند روز اول معلم در کلاس ، میزان تسلط معلم و این که دانش آموزان بفهمند تا چه حدی می توانند با معلم کنار بیایند . برای برقراری نظم و ترتیب در بقیه ی سال تحصیلی امری قطعی و تعیین کننده است .

پ ) مسئولیتها را واگذار کنید :

دانش آموزان در قبال رفتارشان هر چه بیشتر احساس مسئولیت کنند ، نیاز کمتری به اعمال مدیریت از سوی معلم خواهند داشت . بنابراین معلم به هر دلیلی جز به بهانه ی محدودیت زمان و انرژی جهت مدیریت کلاس می بایست به تعداد دانش آموزان مسئولیت پذیر بیفزاید .

همچنین مسئولیت دادن باید از مسئولیتهای کوچک و کم اهمیت شروع شود و پس از آنکه دانش آموز از خود قابلیت ایفای مسئولیت را نشان داد ، مسئولیتهای مهمتری به وی واگذار گردد و دانش آموزانی که از مسئولیت پذیری بالایی برخوردارند ، کمتر نیاز به برقراری نظم خارجی از سوی معلم دارند .

ت ) عقب بایستید و به دیگران فرصت دهید .

ث ) آرام ، خونسرد و حرفه ای عمل کنید .

ج ) قانون را اجرا کنید ، دلیل تراشی را نپذیرید .

ح ) تفاوتهای فردی و ویژگیهای خاص دانش آموزان را در نظر بگیرید .

 


عارفان علـم عاشـق می شوند بهـترین مردم معلـم می شـوند
عشق با دانش متمم می شود هر که عاشق شد معلم میشود






تاریخ : یادداشت ثابت - یکشنبه 95/7/5 | 5:25 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()

                                       ششم را با ما تجربه کنید.

                     تدریس خصوصی و نیمه خصوصی  ریاضی ششم

                           در دوسطح عادی وپیشرفته






تاریخ : یادداشت ثابت - جمعه 94/10/19 | 9:7 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()

مدیریت زمان :

معلمان چندپایه بدلیل دارا بودن نقش چندگانه ی خود که در هر ساعت درسی می بایست ایفا نمایند از حساسیت زیر برخوردارترند ، یعنی ارزش زمان در کلاسهای چندپایه به چند برابر نسبت به کلاسهای عادی مبدل می شود . صرف وقت دقایق زمان در این کلاس از خدمات آموزشی استفاده نمایند . در کلاس چندپایه معلم می بایست کنترل کلاس و نظارت بر فعالیتهای درس پایه های مختلف را بر عهده داشته باشد . به خاطر کمبود وقت در کلاس معلم گاهی احساس می کند ساعات دیگری علاوه بر ساعات رسمی در هفته را می بایست به دانش آموزان اختصاص دهد و این کار اگر تداوم یابد معلم خود و دانش آموزان را خسته نموده و شاید نتایج مطلوبی در بر نداشته باشد .

و از استفاده ی درست از زمان در ساعات رسمی کلاس می تواند کار تعلیم و ترتیب را به سامان برساند به گونه ای که نیاز به صرف وقت خارج از برنامه نباشد . مدیریت اوقات معلم به معنی مسلط بودن و کنترل زمان کار در کلاس است نه اینکه زمان معلم را تحت کنترل خود در آورد .

در کلاسهای چند پایه که معمولاً یک کلاس به عنوان محور مطرح می باشد و معلم در آن ساعت برای آن کلاس تدریس ارائه می دهد وقت بیشتری در آن ساعت صرف می کند و ما بقی پایه ها برنامه    عملی – تمرین خود را انجام می دهند .

معلم چند پایه از معلم یاران به نحوی استفاده می کند که ناظر بر فعالیتهای دانش آموزان باشد . یعنی زمانی را که او برای یک پایه تدریس صرف می کند . معلم یاران به کمک معلم کلاس آمده و کار نظارت و همیاری را برای هم شاگردیهای خود انجام می دهند و بعد در فرصتی مناسب گزارش آن نظارت را از معلم یاران دریافت و توصیه های ضروری و رهنمودهای لازم ارائه می دهد .

مدیریت موفق کلاس تنها زمانی امکانپذیر است که معلم اهداف روشن و متناسبی را برای خود ترسیم کرده و در کلاس مراقبتهای لازم و کافی را برای دستیابی به آن اهداف از پیش تعیین شده بعمل آورد . این تنها راهی است که بتوان بین کارهای روزمره از یک سو و ترقی و کسب رضایت شخصی از سوی دیگر ارتباط و پیوند برقرار کنیم .

در کلاسهای چند پایه برنامه ، همان طرح آموزشی است که معلم می بایست تهیه کرده باشد که در یک جلسه کلاس هر یک از پایه ها چه سهمی دارند ، معلم برای هر یک چه نقشی ایفا می کند . معلم باید مراقب باشد اتفاقاتی که در کلاس ناخواسته رخ می دهد و او را از پرداختن به طرح آموزشی دور می کند حتی الامکان نادیده گرفته و وقت خود را صرف طرح آموزشی نماید مگر اینکه رویداد در جهت تعلیم و تربیت دانش آموزان باشد .  

بخشی از مدیریت زمان از طریق تفویض اختیار امکانپذیر است . در کلاسهای چند پایه معلم می تواند بخشی از وظایف خود را به یکی از معلم یاران هر پایه تفویض نموده و سپس از انجام کار مسئولیتهای تفویض شده را بازاریابی ، نظارت و بررسی نموده و معلم یاران را نسبت به کاستی های احتمالی راهنمایی نماید . بدین ترتیب ضمن استفاده از وقت ، نسبت به کنترل کلاس و مدیریت کلاس تلاش نموده است .

انتخاب کمک آموزکاریا معلم یار :

معلم می تواند از نیروی برخی از دانش آموزان در جریان آموزش یاری بگیرد تا بتواند وقت آزاد خود را بیشتر صرف تدریس فعال به کلاس های محور بنامید. واگذاری مسئولیت به این افراد باید کاملاً دقیق و حساب شده صورت گیرد و حتماً تحت نظارت معلم همکاری کنند.

در انتخاب معلم یار رعایت موارد به شرح زیر کاملاً ضروری است:

1- همیشه یک نفر به عنوان « معلم یار » باقی نمی ماند، زیرا به علت خصوصیاتی سنی اولاً احتمال اعمال نظر و خصومت فراوان است و ثانیاً : خود دانش آموز ممکن است از تحصیل عقب بماند.

2- با واگذاری مسئولیت به دانش آموز توانا « در صورت وجود صلاحیت اخلاقی » حس قبول و انجام مسئولیت در همه تقویت می شود و از ستاره  شدن بی مورد یک فرد جلوگیری به عمل می آید.

3- دانش آموز از تعادل روحی در حد سن خودش برخوردار باشد.

4- در بین دانش آموزان نفوذ معنوی داشته باشد.

5- اولیای دانش آموز به انجام کمک رضایت بدهند.

6- دانش آموز از استعداد، توانایی، و بهره گیری هوشی نسبتاً بالایی برخوردار باشد.

7- دانش آموز از نظر پیشرفت تحصیلی ومسایل رفتاری، نمونه ای از نظم و انضباط باشد.

کاربرد برخی روشهای تدریس در کلاسهای چند پایه:

روش سخنرانی :

 روش سخنرانی مختص کلاسهای پرجمعیت است واین روش در نظامهای آموزشی سابقه ای طولانی دارد.ارائه ی مفاهیم بطور شفاهی ازطرف معلم ویادگیری آنها از طریق گوش کردن ویادداشت برداشتن از طرف شاگرد،اساس کار این روش را تشکیل می دهد.در فرایند تدریس با این روش تمام عوامل تحت کنترل معلم است او می تواند  به هر ترتیبی که خود می پسندد درباره ی موضوع مورد نظر سخن بگوید وهر وقت لازم بداند آنرا پایان دهد.روش سخنرانی به علت اینکه روشی ارزان است،برای تدریس در کلاسهای چند پایه مناسب است وباتوجه به موقعیتهای زمانی و مکانی و مجموعه ی تجهیزات،روش سخنرانی بسیار انعطاف پذیر است وهمچنین این روش سبب تقویت اجتماعی،علاقه ،اعتماد بنفس  وکاهش احساس تنهایی می شود.

روش پرسش و پاسخ:

 روشی است که معلم بوسیله ی آن شاگرد را به تفکر در باره ی مفهومی جدید یا بیان مطلبی تشویق می کند.در این روش شاگرد تلاش می کندباکوششهای ذهنی،از معلوم به مجهول حرکت کند.این روش را روش سقراطی نیز گفته اند.روش پرسش و پاسخ به دلایلی چون:تقویت اعتماد بنفس شاگردان،ایجاد علاقه وتقویت تفکر خلاق در شاگردان،تقویت استدلال وقدرت اظهار نظر شاگردان،شرکت بیشتر دانش آموزان در بحث وفعالیتهای آموزشی و بیشتر شدن انگیزه ی فعالیت وتحقیق در شاگردان برای کلاسهای چند پایه مفید و موثرمی باشد.

روش همیاری:

در اینجا دانش آموزان یاد می گیرند که باهم موفق می شوند ویا شکست می خورند و هر دانش آموزدر اوقاتی به کمک نیاز داردیا چیزی برای گفتن دارد،می تواند به کمک همکلاسیهایش تکیه کند.در چنین کلاس وظیفه ی معلم این است که کلاس را به گونه ای  سازمان دهد که دانش آموزان احساس  وابستگی مثبت  به یکدیگر داشته باشند واین تصور حاکم باشد که  هیچ یک از اعضای گروه نمی تواند موفق شود مگر اینکه تمام اعضا موفق شوند واین روش در کلاسهای چند پایه موجب  تقویت قدرت مدیریت ورهبری فراگیران،موجب تقویت استدلال وقدرت اندیشه وعدم نیاز بیشتر به معلم در دانش آموزان می گردد.

روش حل مسئله:

این روش در حقیقت نوعی آماده کردن فراگیر است برای زندگی. زیرا زندگی یعنی مواجه شدن بامسایل و کوشش برای حل آنها.در این روش ،فعالیتها ی آموزشی به گونه ای تنظیم می شود که در ذهن فراگیر مسئله ای ایجاد شود و او علاقه مند شود که با تلاش خودراه حلی برای آن مسئله پیدا کند.روش حل مسئله ممکن است بصورت فردی یا گروهی اجرا شود.روش حل مسئله موجب ارتباط فعالیتهای مدرسه با زندگی واقعی شاگردان می شود و ازنظر روانشناسی یکی از بهترین روشهای تربیتی برای ایجاد تفکر علمی در شاگردان است و باعث برانگیختن علاقه ی طبیعی شاگردان به درس می شود. باایجاد مسئله در ذهن دانش آموزان ،معلم تنها به عنوان راهنما بوده و دانش آموزان خود به دنبال راه حل مورد نظرمی روند.در نتیجه معلم وقت بیشتری را جهت رسیدگی وتدریس به سایر پایه ها دارد.

روش آزمایشی: روش آزمایشی فعالیتی است که در جریان آن شاگردان عملا با بکار بردن وسایل وتجهیزات ومواد خاصی در باره ی مفهومی خاص تجربه کسب می کنند.وبا توجه به این که درسهای  پایه های ابتدایی اکثرا با همدیگر ارتباط دارند،در نتیجه انجام آزمایشها با استفاده از امکانا ت موجود برای یک پایه ، ممکن است پایه های دیگر همان موضوع درسی را در کتاب درسی خود داشته باشند واین کارممکن است موجب یادآوری برای پایه های بالا وموجب آشنایی مختصر پایه های پایینتر گردد.

 نکاتی چند برای بهینه کردن آموزش چندپایه ای :

·  استفاده ازطرح درس مناسب.

·  استفاده از روشهای مختلف اداره کلاس چند پایه .

·  تقسیم مسئولیت ها بین دانش آموزان.

·  استفاده ازکتابها و تمرینات خودآموز ، کارتها و لوحه های آموزشی.

·  تقسیم مناسب زمان بین پایه ها.

·  آموزش توسط همسالان ( استفاده از معلم یار در یاددهی به دانش آموزان ) .

·  فراهم ساختن محیط مناسب وفعال برای یادگیری.

·  استفاده ازچندتخته سیاه درکلاس.

·  سازماندهی دانش آموزان برای خودآموزی .

·  و...

شیوه های اداره کلاسهای چندپایه :

این که معلم چه شیوه های ارایه ای را برمی گزیند به موضوع درس،شخصیت آموزگارو دانش آموزبستگی دارد.ازمیان این شیوه هامی توان برخی رایادآورشدازجمله:

الف ) طریقه محوری (ارایه موضوع های ناهمانند) :

دراین روش برای هرپایه درس معینی پیش بینی می شود به طریقی که حداکثر3 گروه از دانش آموزان بازمان تعیین شده با معلم کارکنند.برای گروههای دیگردروسی معین می شود که به تعامل کمتری نیازدارند.برای مثال معلم بایک گروه علوم کارمی کنند درحالی که گروههای دیگر به انجام کارهنری، نوشتن انشا ،خط وتمرین ریاضی می پردازند دراین روش چون اساس کار معلم در هر ساعت بایک یا دو احتمالاًسه گروه می باشد وگروههای معینی در محور کار قرار می گیرند ، روش محوری نامیده می شود.

ب) طریقه گروهی(ارایه موضوع های همانند) :

شیوه دیگری که می توان درتدریس کلاسهای چندپایه به کارگرفت،تدریس درس وموضوع واحداست، دریک جلسه درس به کلیه پایه های موجود در یک کلاس درس که به روش گروهی یا یک موضوعی و یا دروس همسان نام گذاری می شودیک موضوع ارایه می شود، مثلاً در یک جلسه درسی به تمام پایه هاریاضی ارایه می شود.

محاسن شیوه گروهی دراداره کلاسهای چند پایه:

1ـ از وسایل آماده شده برای تدریس ، برای چندپایه می توان استفاده کرد . بدین طریق هم در وقت وهزینه صرفه جویی می شود و هم برمفید بودن تدریس می افزاید.

2ـ با این روش می توان دانش آموزانی که در بعضی از دروس عقب مانده گی دارند در پایه ی پایین ترقرارداد تا عقب مانده گی جبران شود و دانش آموزانی که پیشرفته هستند از درس سطح بالاتراستفاده کننده دراین روش می توان ازروش آموزش تاحدتسلط استفاده کردکه ازروشهای جدیدآموزشی بسیارفعال وموثردریادگیری است.

3ـ تدریس موضوع هماننددریک جلسه درسی به تمام پایه ها شانس توجه به همه پایه هارا به یک نسبت افزایش  می دهد.زیرا زمینه ی کارمعلم درمحدوده ای است که هم دانش آموزمی تواندبه قسمتی ازنکات موردعلاقه اش گوش دهدوهم معلم فرصت رسیدگی بیشتربه پایه ها راپیدامی کند.

ج) شیوه مشترک محوری وگروهی :

دراین روش بعضی ازدروس به طورگروهی وبعضی به طور محوری تدریس می شود.آن چه مهم است این که معلم طوری برنامه ریزی کندکه بتواندازهرروش مدتی استفاده کندوپس از ارزیابی ازپیشرفت کارروش خودراانتخاب نماید(رئوف رضایی) .

نقش و وظیفه ی معلم چندپایه :

درتعیین وظایف ونقشهای معلم چندپایه روشن می شودکه بیشتربحث مربوط به این موضوع،به نقشهاووظایف معلم درکلاس درس،مدرسه واجتماع مربوط نمی شود،بلکه با ویژگیهای کلی تری که هرمعلم باخودبه محیط کارش می آورد،مرتبط است.

این ویژگیهای کلی ترعبارتنداز:

• ایثار،صلاحیت وتعهد .

•مهارت درزبان رایج آن اجتماع .

•داشتن مهارتهای بسیارپیشرفته دربرقراری ارتباط .

•مدیریت کارآمدواثربخش درکلاس درس .

 برخی دیگراز وظایف ونقشهای معلمان چندپایه به شرح ذیل می باشد:

به عنوان معلم :

وظیفه ی اصلی معلم چندپایه،آموزش دانش آموزان ازطریق انتقال دانش،ایجادمهارتها والقای ارزشهاونگرشهای مطلوب به آنهااست.معلم بایدهمه فن حریف باشدتابتواندبااستفاده ازراهبردهای مختلف،یادگیری رابرای تمام دانش آموزان کلاس معنادار وموثرسازد،بدون اینکه نگران تفاوتهای فردی دانش آموزان باشد .

 به عنوان تسهیل کننده :

معلم بایدبتواندتفاوتهای فردی دانش آموزان راتشخیص دهد،آنهارابه یادگیری تشویق کندوبااستفاده ازموادآموزشی آنهاراهدایت کند.معلم بایدبتوانداین کارهارادر تمام دروس وبرای دانش آموزان تمام   پایه ها انجام دهد.

معلم باید هم ارائه دهنده ی دانش وهم تسهیل کننده ی یادگیری باشدومیزان یادگیری راهم درکل گروه دانش آموزان وهم درفردفردآنها افزایش دهد.

به عنوان رابط اجتماع یا شخص مرجع :

معلمان چندپایه به دلیل تحصیلات وشغلشان،درجوامع محلی هم ازدیدگاه دانش آموزان وهم ازدیدگاه والدین ازموقعیت مهمی برخوردارهستند.بنابراین معلم چندپایه رابط اصلی مدرسه واجتماع است.بسیاری ازموقعیتهایی که مدارس چندپایه درآن قراردارندبه گونه ای است که برای بهبودکیفیت خدمات آموزشی مدارس چندپایه،همکاری وتعاون اجتماع محلی موردنیاز است.این همکاری ممکن است مشارکت اجتماع رادرفعالیتهای مختلف مثل ساخت ونگهداری کلاسها،تهیه ی وسایل کمک آموزشی وایفای نقش به عنوان معلم یار(معلم نیمه حرفه ای)شامل شود.

- به عنوان مشاوره ومدد کار اجتماعی

- به عنوان برنامه ریز

- به عنوان ارزشیاب

- به عنوان کنترل کننده کیفیت

- به عنوان طراح مواد آموزش

نتیجه گیری:

مطالب مطرح شده حاکی از آن است که اگرمدیریت کلاسهای چندپایه خوب انجام شود ، نتایجی برابر یا گاهی بهتراز کلاسهای تک پایه بدست می آید.

کلاسهای چند پایه نوعی ازکلاسها هستند که در آن دانش آموزان چند پایه در یک کلاس توسط یک معلم آموزش داده می شوندوهدف از مدیریت کلاسهای چند پایه،ایجاد نظم وآرامش واستفاده ازکمترین امکانات با کارآمدی بیشترودر کل ایجاد یک جو مطلوب آموزشی جهت دستیابی به اهداف یادگیری مورد نظراست.

کلاسهای چند پایه دارای محاسن و معایبی هستند که دراصل مقاله آورده شده است وعوامل مختلفی چون: کمی جمعیت،فقراقتصادی،وجود برخی آداب ورسوم فرهنگی،موقعیت جغرافیایی مدرسه و...دلایل اولیه برای وجود کلاسهای  چندپایه هستند. از عمده ترین مشکلات این کلاسها می توان به مسئله ی کمبود زمان اشاره کردکه این مشکل را می توان تاحدی از طریق تفویض اختیار به معلم یاران هر پایه برطرف نمود.در ضمن مقاله، نکاتی برای بهینه کردن آموزش چندپایه ای آورده شده است وهمچنین شیوه های گوناگونی جهت اداره ی این کلاسها وجود دارد که از بهترین آنها می توان به شیوه ی محوری،شیوه ی گروهی وشیوه ی محوری-گروهی اشاره کرد.ازروشهای تدریس در کلاسهای چند پایه می توان ازروشهایی چون : سخنرانی ،پرسش و پاسخ،آزمایشی وحل مسئله نام برد .

سخن آخر اینکه هر کودکی حقی برای آموزش و پرورش داردودسترسی به این حق از طریق مدیریت اثر بخش کلاسهای چندپایه ومدارس تک معلمی در مناطق دوردست ممکن است پس بیایید از طریق یادگیری شیوه های مدیریت واداره ی بهتر کلاسهای چندپایه این حق را برای همه ی کودکان محقق سازیم.

منابع:

 1- سلطانی تهرانی ،محمد،مشکلات کلاسهای چند پایه ،انتشارات سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی،1376.

2- رئوف رضایی،رضا ،برنامه ریزی،تدریس واداره ی کلاسهای چند پایه ،دوره ی کاردانی تربیت معلم،شرکت چاپ ونشر ایران1368.

3- برچ،ایان ولالی مایک،تدریس چند پایه در مدارس ابتدایی، ترجمه ی پریوش،1379

4- جعفری،وزارت آموزش وپرورش،دفتر همکاری های علمی بین المللی 1379

5- مثوت،جی.بی ویزیروالاس،جان،کتاب راهنما برای معلمان چندپایه،ترجمه ی علی زرافشان،انتشارات مدرسه،1384

6- متین،نعمت ا..،آموزش ابتدایی وکلاسهای چند پایه،روزنامه ی نگاه،سال نهم شماره157،مهر1379






تاریخ : دوشنبه 95/7/5 | 5:29 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()

به نام خداوند بخشنده ی مهربان

                     تربیت سلبی دربرابرتربیت ایجابی

به اعتقاد من ،ممکن است بین آن چه قصد می کنیم وان چه کسب می کنیم ،وارونگی پیش بیاید ،قصد می کنیم فرزندمان کم رو نباشد ،اما کارهایی می کنیم که کم روبار بیاید.وقتی هم برای درمان اقدام می کنیم،مشکل بیش تر می شود،برای اوتوضیح می دهیم که کم رو نباشد وحتی بچه های سه چهار ساله هم در قیاس با وی ،کم رو نیستند وراحت حرفشان را می زنند.نیت درمان است ،اما با تصویری که ما به او می دهیم وضعیت بد تر می شود. هرچه انجام می دهیم. نتیجه ی عکس می دهد.گاهی درمانگر هایی داریم که از در مانجو مجروح ترهستندوخودشان به کمک نیاز دارند.

مانباید به دنبال انگیزه باشیم؛انگیزه وجود دارد.باید دنبال پاسخ این سؤال بگردیم؛چه می کنیم که انگیزه های بچه ها از بین می روند؟فرویدمعتقداست،دراولین مرحله از رشددهانی است کودک می خواهدهرچه را که به دستش می رسد،وحتی اگر می توانددنیا را ببلعد،کودک حرص دانستن وکنجکاوی دارد. وقتی همین که  مدرسه می رود می خواهیم کنجکاوش کنیم ،هرچه انجام می دهیم نتیجه ی عکس به بار می آید.چه اتفاقی افتاده که روحیه ی اکتشافی کودک از بین رفته است ؟

               تربیت سلبی

99درصدتربیت سلبی است.این مهم نیست که چه کنیم تا کودک کنجکاو شود،مهم این است که چه کنیم تا کتجکاوی کودک ازین نرود.چه کنیم که بچه راست گو شود؟لازم نیست کاری کنیم چون کودک راستگو هست،بایدکاری انجام دهیم که دروغ گو نشود.ضروتی نیست «روش های»راست گویی را یاد بدهیدیابرای تربیت دینی اقدام کنیم.اقداماتی که نباید انجام دهیم ,مهم تر هستند به قول یکی ازبزرگان خدا همان است که کودکان حس می کنند نه انکه فیلسوفان ثابت می کنند.هدف تربیت دینی بر انگیختن شوق ،رغبت ،خداپرستس وپی بردن به کارکرد لذت بخش دین است،در واقع ،آموزش این که آدمی گونه به حقیقت دینی دست یابد ،مهم ترازدریافت معلومات دینی ازجانب دیگری است وایجاد شورطلب وشوق به دین ضروری تر ازاطلاعات دینی است.

به گفته ی پیاژه، متراکم ترین مراحل هوش مربوط به دو سه سال اول زندگی است میل به یاد گرفتن ،جست وجو وکنجکاوی به طور طبیعی در کودکان وجود دارد. امادرمدرسه می خواهیم همه چیز را به دانش آموزان یاد بدهیم وچنین است که یاد گیری به موضوعی همراه با رنج وعذاب تبدیل می شود.گاهی دانش آموزان در کلاس اصطلاحات وارونه ای را به کار می برند که نشانه هایی آسیب زا محسوب می شوند.وقتی دانش آموزان یا دانشجویان وسط درس وبحث به معلم یا استاد می گویند خسته نباشید.یعنی این که دیگر نمی خواهندگوش کنند.

               راه حل های تجویزی ممنوع

تعلیم وتربیت راه حل های تجویزی ندارد.حتی در کتاب های آشپزی نمی نویسند«دستورالعمل یا فن آشپزی» بلکه نوشته می شود:«هنرآشپزی»وقتی آشپزی هنر است،می توان تصور کردکه تربیت فن است؟!

من تأکید می کنم،راه حل های تربیتی در لحظات انی ودر تعامل های بین دو قطب سیال،یعنی مربی ومتربی ،خلق می شوندوکسب شدنی نیستندکه اگر کسب شوند،دیگر فن محسوب می شوند.گاهی در تربیت اتفاقات لحظه ای اثر جاودانه دارندولی اتفاقات طولانی اثر لحظه ای هم ندارند.!

زمانی برای دانش آموزی که به تعبیر ما مشکلاتی دارد با روش هایفردی وگروهی وبا انواع فنون مشاوره ای ،ماهها وقت صرف میکنیم ونیجه نمی دهد،اما گاهی در ارتباط لحظه ای،همه چیز دگرگون می شود.بین «لگدبه سگ»و«لگد به سنگ» تفاوت وجود دارد وقتی با ارگانیسم سروکار داریم،رابطه ی خطی به رابطه ی حلقوی تبدیل می شود.

همه ی تربیت را در فنون ومهارت ها نمی توان خلاصه کرد. بخش عمده ای از تربیت هنراست وهنرچیزی متفاوت ازفن است.فرهنگ دستورالعمل نویسی ونسخه نویسی برای تربیت بایدازبین برود.

اهمیت نگیزه ی درونی   درتربیت

پژوهش بیرون از ایران در مورد 100نوجوان علاقه مند به فوتبال انجام گرفتکه در ان به 50نفر به ازای هرساعت بازی 10دلارپاداش داده شد وبه بقیه هیچ پاداشی تعلق نگرفت براساس ارزیابی انجام شده با پیش تست وپس تست این نتیجه به دست آمد که رغبت گروه پاداش گیرنده کاهش یافته است!

تربیت با انگیزه ی درونی پیش می رود ووقتی دنبال انگیزه های بیرونی باشیم کم تر نتیجه می گیریموقتی می خواهیم ایجادانگیزه کنیم انگیزه ها ازبین می روند.مشکل ما انگیزه ی درونی است.تربیت مثل تعجب کردن است اگر به کسی بگویند تعجب کن قیافه ی دلقک مانند به خود می گیرداماوقتی در حالت عادی تعجب می کنیم قیافه هم همین را نشان می دهداین تناقض ها وپارادوکس های تربیت هستند ررروش های مابه جای اب خاصیت نفت را دارند می خواهیم مشکل را حل کنیموعیت را بدتر می کنیم اب کتری درحال بخار وغلیان است به جای انکه شعله را خاموش کنیم.در کتری را محکم می بندیم.

کودکی داردباتمام وجودش تلاش می کندبه عروسکش برسددرحالی که باتمام هیجان وتوان بدنی خود را به عروسک نزدیک می کند،مادر سر می رسد وبه راحتی عروسک را دراختیارکودک قرارمی دهد.همه ی حس وحال کودک فروکش می کندوانگیزه های درونی اش از بین می رود.

نگاه آسیب شناسانه به تربیت

نگاه از زاویه ی اسیب شناسانه به تربیت،جراحی ظریفی است.به این منظور در هر اقدام تربیتی باید به دو سؤال اساسی پاسخ دهیم ؛برای مثال در مورد انگیزه ها:

1-چه شده که انگیزه ها ازبین رفته اند؟«آسیب های تربیت ایجابی»

2-چه کنیم که انگیزه ها از بین نروند؟«روش های تربیت سلبی»

تربیت سلبی صدها برابرتربیت ایجابی زحمت دارد هنر اقدام نکردن بسیار سخت تر ازهنر اقدام کردن است.به طور حتم،منظورازاقدام نکردن ،دست روی دست گذاشتن وهمه چیز را به حال خود رهاساختن نیست بلکه منظوراجام دادن کارهایی است که موانع وتحمیل های کلیشه ای برای بروز استعداد ها وتوانایی های فردی را ازبین ببرد.

با نگاه آسیب سناسانه به تربیت

-آموزش خلاقیت مانع خلاقیت است.

-تربیت کردن مانع تربیت شدن است.

-یاددهی مانع یادگیری است.

-تشویق بیرونی مانع خود انگیختگی است.

-تربیت کلامی مانع تربیت عملی است.

-آموزش دین مانع تربیت دینی است.

واین چنین ست که وقتی برای آموزش دینی اقدام می کنیم دانش آموزدین پذیر دین گریزوشاید دین ستیزتبدیل می شود.

منابع:

روانشناسی تربیتی دکترعلی اکبر سیف

مجله تربیت انتشارات انجمن اولیا ومربیان آموزش وپرورش

تهیه وتنظیم:هادی جباری






تاریخ : جمعه 95/7/2 | 9:34 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()

Image result for ?تبریک بازگشایی مدارس?‎






تاریخ : جمعه 95/7/2 | 8:46 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()
تاریخ : چهارشنبه 95/1/18 | 6:16 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()
تاریخ : چهارشنبه 95/1/18 | 6:12 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()
تاریخ : چهارشنبه 95/1/18 | 6:5 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()


تبدیل واحد های طول

1 متر = 10 دسی متر

1 متر = 100 سانتی متر

1متر = 1000 میلی متر

1 متر = 1000000 میکرون یا میکرومتر

1 متر = 39.37 اینچ

1 متر = 0.001 کیلومتر

1 دسی متر = 10 سانتی متر

1 دسی متر = 100 میلی متر

1 دسی متر = 100000 میکرون

1 دسی متر = 0.1 متر

1 سانتی متر = 0.01 متر

1 سانتی متر = 0.1 دسی متر

1 سانتی متر = 10 میلی متر

1 سانتی متر = 10000 میکرون

1 میلی متر = 0.001 متر

1 میلی متر = 0.01 دسی متر

1 میلی متر = 0.1 متر

1 میلی متر = 1000 متر

تبدیل واحدهای سطح

1 هکتار = 10000 متر مربع

1 متر مربع = 100 دسی متر مربع

1 متر مربع = 10000 سانتی متر مربع

1 متر مربع = 1000000 میلی متر مربع

1 متر مربع = 0.0001 هکتار

1 دسی متر مربع = 0.01 متر مربع

1 دسی متر مربع = 100 سانتی متر مربع

1 دسی متر مربع = 10000 میلی متر مربع

1 سانتی متر مربع = 0.0001 متر مربع

1 سانتی متر مربع = 0.01 دسی متر مربع

1 سانتی متر مربع = 100 میلی متر مربع

1 میلی متر مربع = 0.000001 متر مربع

1 میلی متر مربع = 0.0001 دسی متر مربع

1 میلی متر مربع = 0.01 سانتی متر مربع

تبدیل واحد های حجم

1 متر مکعب = 1000 لیتر یا 1000 دسی متر مکعب

1 متر مکعب = 1000000 سانتی متر مکعب یا 1000000 میلی لیتر

1 دسی متر مکعب یا 1 لیتر = 0.001 متر مکعب

1 دسی متر مکعب یا 1 لیتر = 1000 سانتی متر مکعب

1 سانتی متر مکعب = 0.000001 متر مکعب

1 سانتی متر مکعب = 0.001 دسی متر مکعب یا 0.001 لیتر

تبدیل واحد های وزن

1 تن = 1000 کیلو گرم

1 تن = 1000000 گرم

1 کیلو گرم = 1000 گرم

1 کیلو گرم = 1000000 میلی گرم

1 کیلو گرم = 0.001 تن

1 گرم = 0.000001 تن

1 گرم = 0.001 کیلو گرم

1 گرم = 1000 میلی گرم

1 میلی گرم = 0.001 گرم






تاریخ : جمعه 94/10/18 | 9:1 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()

علل و عوامل بدخطی(نارسا نویسی)

(راهکارهای عملی توسط والدین و معلمان مقطع ابتدایی)

در بررسی علل بدخطی دانش آموزان دوره ابتدایی، علاوه بر عوامل آموزشی وتربیتی موثر بر دست خط آنان ،بایدعوامل مربوط به وضعیت جسمی وروانی کودکان نیز مورد توجه قرار گیرد.

چه بسا بد خطی دانش آموزان بدلیل ضایعات استخوانی، عصبی یا حالات عاطفی وروانی نامطلوب باشد.در این صورت آموزشهای معلم در زمینه خوشنویسی کافی نخواهد بودوارجاع به یک متخصص، امری ضروری است.از میان همه مهارتهای تحصیلی، نوشتن ملموسترین آنهاست .زیرا فرد با استفاده از این مهارت سندی از خود به جای می گذارد.به همین دلیل مهارت در خوشنویسی اهمیت بسزایی دارد.شناخت علل وعوامل موثر بر بدخطی از آن جهت اهمیت دارد که با ریشه یابی ورفع آنها می توان تا حد زیادی به مهارت در خوشنویسی کمک کرد.در این مقاله ضمن بررسی علل بد خطی کودکان، به ارائه راهکارهای مناسب برای رفع این مشکل می پردازیم.

عوامل موثر بر بدخطی دانش آموزان: ا-عوامل مربوط به خانواده 2-عوامل مربوط به معلم وشیوه های آموزشی وتربیتی مدرسه 3-عوامل مربوط به دانش آموزان

1-عوامل مربوط به خانواده: نقش خانواده را در یادگیری مطلوب دانش آموزان نباید نادیده گرفت.از آنجا که خوشنویسی مهارتی است که مانند سایر مهارتها باید آموخته شود چنانچه کودک در خانواده ای زندگی کند که اعضای آن از ذوق واستعداد هنری بیشتری برخوردار باشند وبه فرزندان خود توجه کافی مبذول دارند کودک کمتر گرفتار معضل بدخطی می شود.نقطه مقابل چنین خانواده ای کسانی هستند که نسبت به فرزندان خود بی تفاوت اند واز تشویق وتنبیه به موقع برای انجام تکالیف فرزندانشان استفاده نمی کنندودر واقع انگیزه لازم را برای اجرای بهتر تکالیف در فرزندان خودبوجود نمی آورند.چنین کودکانی اغلب با اکراه وبی میلی به نوشتن اقدام می کنند که طبیعتا نتیجه آن نیز رضایت بخش نخواهد بود.

کودکانی که در خانواده های به هم ریخته یا خانواده هایی زندگی می کنند که محرومیت فرهنگی واجتماعی دارند از لحاظ عاطفی آسیب شدیدتری می بینند واین آسیب عاطفی برروی کلیه زمینه های تحصیلی آنان تاثیر می گذارد.

2-عوامل مربوط به معلم وشیوه های تربیتی: از بین عوامل مربوط به معلم، که مهمترین آنها شیوه های آموزشی است. اگر معلم خود دست خط بدی داشته باشد قادر به تربیت دانش آموزان خوش خط نخواهد بود.نکته مهم دیگر، طرز برخورد معلم با دانش آموزانی است که شخصیت اضطرابی دارند.این گونه افراد بیش از سایرین از شکست می ترسند.اضطراب این دسته از دانش آموزان علاوه بر مسائل خانوادگی ممکن است ناشی از شکست وناکامی،تجربه های ناموفق، تنبیه وفشار معلمان برای موفقیت باشد.لذا معلمان باید به شرایط خاص روحی آنان توجه کنند واساس کار خود را برکاهش تنش قرار دهند.همچنین معلمانی که بیش از حد تکالیف نوشتنی به دانش آموزان خود می دهند سبب خستگی دانش آموزان ودر نتیجه بدخطی آنها می شود.از نکات دیگری که معلم بایستی به آنها توجه کند طرز صحیح قرار گرفتن کاغذ وبدن دانش آموزان ونیز طرز صحیح به دست گرفتن قلم در هنگام انجام تکالیف است. شماری از دانش آموزان در هنگام نوشتن سرشان را به کاغذ می چسبانند یا کاغذ را بیش از حد کج می گذارند.عده ای از آنها قلم را طوری در دست می گیرند که نوشته های خود را نمی بینند .بعضی از آنها نیز آن قدر قلم را بالا می گیرند که قادر به کنترل حرکات دست در هنگام نوشتن نیستند.با این توضیحات معلم باید به کودکان ،نحوه صحیح قرار گرفتن کاغذ وبدن وشیوه صحیح گرفتن قلم را بیاموزد.همچنین باید به کودک بیاموزد که در هنگام نوشتن به آنچه می نویسد یعنی جهت حرکت دست خود بر روی کاغذ نگاه کند.در غیر این صورت حروف را در هم نوشته یا به سمت بالا وپایین خط زمینه منحرف می شود.

3-عوامل مربوط به دانش آموز:برای اینکه کودک بتواند نوشتن را به نحو احسن انجام دهد لازم است از سلامت کافی در زمینه های جسمی وروانی برخوردار باشد.در این جا عواملی که به نوعی در بدخطی کودکان موثرند مورد بررسی قرار می گیرند:

الف)اختلال در عملکرد دست وانگشتان به علت ضایعات ارتوپدیک(استخوانی):یک کودک سالم وطبیعی باید بتواند قلم را با سه انگشت شست، اشاره و وسط بگیرد.اگر به هر دلیلی اختلالی در عملکرد انگشتان وجود داشته باشد کودک نه تنها نوشتن را به نحو مطلوب انجام نمی دهد بلکه برای انجام آن به وقت بیشتری نیز نسبت به سایر دانش آموزان نیاز دارد.علاوه بر آن وجود هر گونه زخم یا عاملی که باعث درد در انگشتان شود برروی دست خط دانش آموزان تاثیر می گذارد.همچنین کودک برای اینکه بتواند خوب بنویسد لازم است که هیچ گونه ضایعه ای در قسمت های فوقانی دست مثل آرنج، ساعد وبازو نداشته باشد.وجود سوختگی، شکستگی، کوفتگی وزخم در هر یک از این قسمت ها موجب بدخطی می شود.محدودیت حرکتی در مفاصل مچ انگشتان، آرنج وبازو نیز از جمله عوامل بد خطی اند.

ب)اختلال در عملکرد دست وانگشتان به علت ضایعات عصبی:در همه اختلالات مربوط به دست وانگشتان به دلیل آسیب دیدگی شدید اعصاب حرکتی وناهماهنگی بین دست ،چشم وتوان عضلات خط دانش آموزان خیلی بد وبعضا ناخواناست.از میان این اختلالات می توان به انواع آسیب مغزی، فلج مغزی، صرع ومیوپاتی(بیماری عضلانی)اشاره کرد.

کودکان فلج مغزی را می توان به چند دسته تقسیم کرد:

1-اسپاستیک: این کودکان به دلیل سفتی موجود در عضلاتشان بد خط می نویسند.ممکن است این سفتی محدودیت حرکتی در مفاصل دست نظیر مچ آرنج وبازو ایجاد کندکه در هنگام نوشتن اجازه مانور به فرد نمی دهد.

2-هیپوتانیا:این کودکان به سبب پایین بودن توان عضلاتشان قادر به استفاده صحیح از قلم نیستند.یعنی قدرت کافی برای گرفتن قلم ندارند ومعمولا نوشته های آنها بسیار کمرنگ وعاری از هر گونه ظرافتی است.

3-آتتویید:این کودکان به علت حرکات زایدی که در اندامهای خود خصوصا دستهایشان دارند بسیار بدخط می نویسند.وقادر به کنترل قلم نیستند.وهنگام نوشتن به بالا وپایین خط زمینه منحرف می شوند.

4-آتاکسی:این کودکان به سبب لرزش در دستهایشان بدخط می نویسند.کودکان مبتلا به ضایعات مخچه ای،کلمات را بزرگتر از آنچه باید، می نویسند.کودکانی که صرع دارند در زمانی که دچارحمله صرع می شوند قادر به استفاده درست از قلم نیستندوبدخط می نویسند.

ج)عدم غلبه طرفی مغز:کودک پیش از نوشتن باید غلبه طرفی(چپ برتری یا راست برتری) را به دست آورد.در کودکانی که غلبه طرفی تثبیت نشده یعنی برخی کارها را باسمت چپ وبرخی دیگر را با سمت راست بدن انجام می دهد ودر نوشتن نیز طور متناوب از هر دو دست استفاده می کند بد خطی وجود دارد.

د)عوامل روحی وروانی: ممکن است بد خطی با عواملی نظیر اضطراب واختلالات عصبی همراه باشد ودر برخی اوقات حالات عصبی موجب گرفتگی عضله در کودکان می شود.یعنی ماهیچه های دست کودک بعد از نوشتن چند سطر دچار انقباض شده وکودک دیگر قادر به نوشتن نیست.بیقراری، بیش فعالی، کم توجهی وتمرکز ضعیف نیز بر روی خط دانش آموزان موثرند.

ه)چپ دستی:کودکانی که چپ دست هستند نمی توانند آنچه را که می نویسند به خوبی ببینند زیرا دست آنها روی نوشته هایشان را می پوشاند وهمین عامل سبب بد خطی آنان می شود.اگر کودکان چپ دست کاغذ را بر خلاف جهتی که راست دستها می گذارند قرار دهند برای نوشتن در وضعیت طبیعی وراحتی قرار می گیرند.

و)نبود دید کافی:بسیاری از کودکان به علت نداشتن دید کافی چشمهای خود را به کاغذ بسیار نزدیک می کنند.دست نوشته های این کودکان معمولا خط خوردگی وپاک کردنهای فراوان دارد.

انواع مختلف بد خط نویسی:

-درشت نویسی وریز نویسی

-فاصله گذاری نامناسب بین حروف وکلمات

-نامرتب نوشتن

-کج نوشتن حروف وکلمات

-خارج شدن از خط زمینه

-کم رنگ نویسی

-پر رنگ نویسی

شیوه های درمانی:

1- الگوی صحیح گرفتن قلم را به دانش آموزان یاد دهید.

2-با گره زدن یک نخ بر روی قلم ،محل مناسب برای گرفتن قلم را مشخص کنید.

3-چنانچه کودک از اختلال عاطفی وروانی رنج می برد او را به روانشناس ویا مشاور معرفی کنید.

4-جهت کاستن تنش کودک می بایستی: سعی کنید کودک تصویر مثبتی از خودش ایجاد کند،از سرزنش او به خاطر بد خطی خودداری کنید،از ایجاد اضطراب در کودک جلوگیری کنید،وی را تشویق نمایید.

5-اگر کودک دچار ضعف ویا محدودیت حرکتی است تمرینات زیر را انجام دهید:

-تمرینات روی تابلو:از کودک بخواهید با استفاده از حرکات آزاد وگسترده دست وبه کار گیری عضلات شانه بازو وانگشتان بر روی تابلو طراحی کند.

-پرورش حرکات نوشتن با سایر وسایل:از کودک بخواهید بجای استفاده از قلم از انگشت خود ورنگ گواش استفاده کند یا عمل نوشتن را بر روی یک سینی ماسه یا خاک انجام دهد. در صورت لرزش انگشتان کودک ،وی را به متخصص مغز واعصاب معرفی نمایید.ولی چنانچه کودک سر خود را خیلی به کاغذ نزدیک می کند وی را به چشم پزشک معرفی کنید.

6-شرکت در کلاسهای خوشنویسی.

7- اصلاح وضعیت نشستن دانش آموز.

8-بریدن با قیچی.

9-مچاله کردن کاغذ جهت تقویت انگشتان دست.

10-باز و بستن دکمه?زیپ?بند کفش ?پیچ و مهره و... جهت تقویت انگشتان.

11-نوشتن و نقاشی کردن روی ماسه نرم.

12-بازی با گل رس و ساختن وسیله با آن جهت تقویت انگشتان.

13-پر کردن نقطه چین و نیز رنگ آمیزی کردن.

14-نقاشی کردن با انگشتان و آبرنگ? رنگ پلاستیک و...

15-کشیدن اشکال هندسی بصورت نقطه چین.

16-کامل کردن کلمات و اعداد ناقص.

17-نوشتن بین دو خط موازی(از خط بیرون نزند).

18-شرکت دانش آموز در کلاسهای خوشنویسی.

تقویت غلبه طرفی مغز:

-از کودک بخواهید با پای راست به یک توپ لگد بزند.

-لوله ای را به کودک بدهید واز وی بخواهید که با یک دستشش روی چشم چپ خود را بگیرد وبا دست راستش درون لوله را نگاه کند.

-رادیوی کوچکی را به دست کودک بدهید واز او بخواهید آن را نزدیک گوشش بگیرد وبه آن گوش کند.

نکته مهم: اگر کودک تمایل دارد که از سمت چپ استفاده کند از او بخواهید همین اعمال را با سمت چپ انجام دهد.به این ترتیب یک سمت بدن کودک غالب می شود.

-چنانچه کودک چپ دست است از او بخواهید هنگام نوشتن سمت چپ کاغذ را به سمت بالا کج کند اگر کودک راست دست است از او بخواهید سمت راست کاغذ را بطرف بالا کج کند.

اگر کودک کلمات را بیش از حد بزرگ ویا کوچک می نویسد می توانید اندازه متوسطی برای کلمات در نظر بگیرید وبا گذاشتن فاصله بین کلمات از اوبخواهید فاصله تعیین شده را فقط با یک کلمه پر کند.

-اگر کودک بیش از حد پررنگ یا کمرنگ مینویسد به این ترتیب عمل می شود:

کاغذ سفیدی را زیر برگه کاربن وکاغذ سفید دیگری را بر روی آن قرار دهید.از کودکی که با فشار زیاد می نویسد بخواهید آن قدر ضعیف مداد را فشار دهدکه اثر زیادی از کلمه بر روی کاغذ زیرین باقی نماند.از کودکی که فشار کمتر از حد معمول به مداد وارد می کند بخواهید آن قدر به مداد فشار آورد که اثر آن بر روی کاغذ زیر کپی پررنگ باشد.

-اگر کودکی از خط راست خارج می شود از او بخواهید خط کشی را بالای خط زمینه قرار دهد.به گونه ای که هنگام نوشتن نوک مدادش با لبه خط کش تماس پیدا کند.هم چنین می توانید بالا وپایین خط زمینه دو خط کمرنگ بکشید واز کودک بخواهید کلمات را طوری بنویسد که از این دو خط خارج نشود .

-کج نوشتن کلمات از کج گذاشتن بیش از حد کاغذ ناشی می شود.اگربا دانش آموزی برخورد کردید که دست نوشته های کجی داشت از او بخواهیدکاغذ را در وضعیت بهتری قرار دهد.

-نامرتب نوشتن تکالیف توسط دانش آموز، ممکن است به علت محدودیت حرکتی در دست باشد یا این که مداد را بیش از حد ممکن در دست می گیرد یا وضعیت درستی در هنگام نوشتن به خود نداده است.بنابر این با برطرف کردن هر یک از این علل دانش آموز می تواند دست خط بهتری داشته باشد.

منبع:جزوات سازمان استثنایی

در باره سایر مشکلات یادگیری( دیکته-ریاضی-خواندن-علل مشکلات یادگیری-انشاء) مطالب جامعی در این وبلاگ نگارش شده است.






تاریخ : یکشنبه 94/4/21 | 7:47 عصر | نویسنده : هادی جباری | نظرات ()
   1   2   3   4   5   >>   >
لطفا از دیگر مطالب نیز دیدن فرمایید
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز
.: Weblog Themes By SlideTheme :.


  • مقاله سهران